Przebarwienia: skąd się biorą, dlaczego tak uparcie wracają i jak się przed nimi bronić

Czym są przebarwienia: prosta definicja i jak je rozpoznać

Jesień to moment, kiedy opalenizna znika, a na skórze zostają ciemniejsze plamy. To lokalny nadmiar melaniny odkładającej się w naskórku lub trudniej w skórze właściwej. Najczęściej widzimy je na twarzy, szyi, dekolcie i dłoniach, czyli tam, gdzie światło działa najdłużej. Sama melanina jest potrzebna, bo chroni przed promieniowaniem. Kłopot zaczyna się wtedy, gdy melanocyty produkują barwnik w sposób chaotyczny.

Dlaczego powstają: UV to nie wszystko, liczą się hormony i podrażnienia

Na skórę działa nie tylko promieniowanie UV, ale też światło widzialne i podczerwień. Dodajmy wpływ hormonów (ciąża, antykoncepcja, HTZ), niektórych leków i ziół, mikrourazów oraz drażniących kosmetyków. Ze starzeniem dochodzi spadek „sprawności” skóry. Te czynniki lubią się kumulować, dlatego melasma czy przebarwienia pourazowe bywają uparte i nie reagują na zabiegi.

Największa trudność: nie tylko „zetrzeć barwnik”, ale wyregulować skórę

Samo usunięcie pigmentu bez uspokojenia melanocytów daje krótkotrwały efekt. Sekwencja musi być odwrotna: najpierw regulacja pracy skóry, dopiero potem „sprzątanie” nadmiaru melaniny. Inaczej plamy wrócą po pierwszym słońcu.

Profilaktyka na co dzień: ochrona mechaniczna i mądra pielęgnacja

Filtry są ważne, ale nie zatrzymają całego spektrum światła, a niektóre formuły mogą wręcz działać odwrotnie podrażniać skórę i przyspieszać powstawanie przebarwień. Dlatego zawsze łączymy SPF z kapeluszem, okularami, cieniem i delikatną pielęgnacją. Po zabiegach złuszczających czy ablacyjnych dajemy skórze spokój i unikamy słońca – to najlepszy sposób, aby nie nabyć nowych plam.

Diagnostyka przebarwień: historia, głębokość, typ zmiany

Dobry wywiad (leki, hormony, zabiegi, reakcja na słońce) i ocena głębokości przebarwień to podstawa planu. Piegi i plamy starcze zwykle poddają się szybko, melasma i przebarwienia pourazowe wymagają planu leczenia rozłożonego na miesiące.

Q&A: Najczęstsze pytania o przebarwienia

1. Czy słońce tworzy przebarwienia? Nie u każdego, ale u osób predysponowanych zarzywających hormony, leki, mających wrażliwą skórę nawet światło widzialne i podczerwień mogą nasilać problem. Dlatego ochrona to nie tylko SPF, ale też cień, kapelusz i rozsądna ekspozycja na słońce.
2. Dlaczego plamy wracają po lecie, mimo filtrów? Filtry głównie blokują UV. Światło widzialne też potrafi stymulować pigmentację, a część filtrów może drażnić wrażliwą skórę. Łącz filtr z ochroną mechaniczną i łagodną pielęgnacją.
3. Czy można „wypeelingować” przebarwienia w domu? Zbyt agresywne złuszczanie częściej pogarsza przebarwienia Domowa pielęgnacja powinna wspierać barierę, nie ją osłabiać.
4. Jak rozpoznać, że jestem w grupie ryzyka? Nawracające plamy po wakacjach, ciąża lub antykoncepcja i HTZ, przyjmowane leki uwrażliwiające na światło powodują, że skóra łatwo się drażni – to czerwone flagi. Warto zrobić konsultację.
5. Ile czasu potrzeba, by zobaczyć sensowną poprawę? Na proste, płytkie zmiany czasem wystarczą 1–2 zabiegi. Przy melasmie i przebarwieniach pourazowych realnie liczymy miesiące, nie tygodnie – ważna jest konsekwencja i plan.
6. Czy piegi to też przebarwienia i czy warto je usuwać? Piegi to również ogniska melaniny, ale zwykle płytsze i łatwiejsze w terapii. Decyzja zależy od estetyki pacjenta i ryzyka nawrotu przy ekspozycji na słońce.

Dr Marek Wasiluk – lekarz medycyny estetycznej L’experta.

Umów konsultację do kliniki L’experta.